اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

وزیر خارجه جدید آمریکا از حامیان سیاست «مداخله به نفع حقوق بشر» است

جانشین مایک پومپئو

تاريخ 1399/12/04 ساعت 10:31

اگر فراموش کرده‌اید که رویکرد دولت اوباما در سال‌های مشهور به «بهار عربی» چه عواقبی داشته، می‌توانید وضعیت کنونی لیبی، مصر یا سوریه را نگاه کنید. بلینکن در آن دوران معاون وزارت خارجه بود و از مداخله نظامی واشنگتن در این کشورها حمایت می‌کرد

آینده نگر

اینکه یک رئیس‌جمهور چه‌کسی را به عنوان اولین وزیر امور خارجه‌اش معرفی می‌کند، نکات زیادی درباره سیاست خارجی او برملا می‌کند. انتخاب هنری کیسینجر (توسط نیکسون و فورد)، جیمز بیکر (توسط جورج بوش پدر)، هیلاری کلینتون (توسط اوباما) و رکس تیلرسون (توسط ترامپ) نشان می‌داد که اولویت‌های سیاست خارجی رئیس‌جمهور چیست (یا اصلاً آیا او اولویتی هم دارد)؟

اینکه جو بایدن مشاور سالیان خود آنتونی بلینکن را به عنوان وزیر امور خارجه برگزیده و او را مسئول این بوروکراسی عظیم ۷۰ هزار کارمندی کرده چه معنایی دارد؟ بایدن پیش‌تر گفته بود که هروقت در حوزه سیاست خارجی به مشاوره نیاز داشته یا می‌خواسته در این بخش کاری انجام شود حرف‌زدن با بلینکن انتخاب اولش بوده است. انتخاب او به عنوان وزیر خارجه یعنی برای بایدن سیاست خارجی مهم است، برنامه‌های جدی در این حوزه دارد و می‌خواهد این وزارت‌خانه توسط کسی اداره شود که به‌خوبی می‌شناسدش و به او اطمینان دارد.

در مورد بلینکن چه می‌دانیم؟ بلینکن در دولت اوباما معاون وزارت خارجه بوده و از حامیان سفت و سخت ائتلاف‌های قدرتمند جهانی به حساب می‌آید. او مثل دیگر دموکرات‌های وزارت خارجه اوباما بر این باور است که آمریکا باید به کمک اتحادها و ائتلاف‌ها رهبری جهان غرب را برعهده داشته باشد، روندی که در دوران ترامپ با یکجانبه‌گرایی او به شدت تضعیف شد. بلینکن تابستان گذشته گفته بود: «حتی کشوری به قدرت آمریکا نمی‌تواند کارها را به‌تنهایی به پیش ببرد.»

البته بلینکن ایده‌های تازه‌ای هم در این حوزه دارد و گفته که اتحادها و ائتلاف‌های سنتی آمریکایی باید از نو طراحی شوند تا بتوان با چالش‌های دوران معاصر (بیماری‌های واگیردار، امنیت سایبری و گرم‌شدن زمین) مقابله کرد. او چندی پیش گفت: «چرا آلمان و فرانسه نباید با هند و ژاپن بر سر مسائل استراتژیک همکاری داشته باشند؟»

بلینکن و مداخله در خاورمیانه

اگر فراموش کرده‌اید که رویکرد دولت اوباما در سال‌های مشهور به «بهار عربی» چه عواقبی داشته، می‌توانید وضعیت کنونی لیبی، مصر یا سوریه را نگاه کنید. بلینکن در دوران بهار عربی معاون وزارت امور خارجه آمریکا بود و همچنان که جنگ داخلی در سوریه و بعداً لیبی شدت می‌گرفت او به دنبال مداخله بیشتر واشنگتن در امور این کشورها بود. جالب اینجاست که در آن دوران اوباما و حتی تا حدودی بایدن مدافع رویکرد خوددارانه‌تر آمریکا در قضیه بودند اما بلینکن می‌خواسته واشنگتن با تمام قوا وارد سوریه شود و اسد را سرنگون کند. بلینکن بی‌توجه به این واقعیت که دخالت‌های آمریکا و متحدان عربش در منطقه به ظهور داعش منجر شد، همین حالا هم از مخالفان بشار اسد حمایت می‌کند و معتقد است سیاست دولت اوباما در سوریه اشتباه بوده است.

بلینکن در سال ۲۰۱۱ از مداخله نظامی در لیبی که به سرنگونی معمر قذافی منجر شد حمایت کرد. لیبی در حال حاضر صحنه جنگ داخلی است و از آن زمان، روز خوش ندیده است. او در سال ۲۰۱۵ از مداخله نظامی عربستان سعودی در یمن هم پشتیبانی کرد و تلاش کرد که ارسال تسلیحات خریداری‌شده توسط ریاض سریع‌تر انجام شود. بلینکن در همان زمان گفت: «ما در اتاق فرماندهی و برنامه‌ریزی این جنگ در کنار عربستان هستیم و به آنها مشاوره می‌دهیم.»

بلینکن در دوران حضورش در وزارت خارجه اوباما و پس از آن به صراحت گفته که آمریکا گاهی باید در منازعات خارجی مداخله کند تا از حقوق بشر حمایت کند. او به شدت علیه چپ‌گرایان آمریکایی که خواستار عدم مداخله آمریکا در خاورمیانه هستند موضع می‌گیرد و سیاست خارجی آنها را «پسرعموی مترقی» سیاست خارجی انزواطلبانه ترامپ می‌داند. البته او تلاش‌های دولت ترامپ برای عادی‌سازی روابط میان اسرائیل و بحرین و امارات را ستایش کرده است. بلینکن از طراحان رویکرد دولت اوباما در قبال برنامه اتمی ایران است و خروج ترامپ از برجام را محکوم کرده است.

بلینکن یهودی است. خودش گفته یک دلیل حمایتش از سیاست «مداخلات انسان‌دوستانه» در امور دیگر کشورها این است که او فرزندخوانده یک یهودی لهستانی بازمانده هولوکاست است.

بلینکن در دوران ترامپ وارد عرصه خصوصی شد و به همراه چند عضو سابق دولت اوباما شرکت مشاوره استراتژی سیاسی WestExec Advisors را راه انداخت که میان شرکت‌های تلکنولوژیک سیلیکون ولی و مؤسسات دفاعی و نظامی واسطه‌گری می‌کند. در میان مشتریان این شرکت نام شرکت‌های اسرائیلی نیز دیده می‌شود.