اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

نگاهی به زندگی علی‌اصغر ترکیان، بنیان‌گذار سینماتیکت

بلیتی برای هنر هفتم

تاريخ 1398/07/13 ساعت 11:11

علی‌اصغر ترکیان متولد 13۵۲ در تهران است اما موهای جوگندمی‌اش او را بزرگ‌تر از سنش نشان می‌دهد، البته وقتی پرشور صحبت می‌کند موهای جوگندمی‌اش فراموش می‌شود و اشتیاق برای کار در چشمانش موج می‌زند. او بنیان‌گذار و رئیس هیئت مدیره بزرگ‌ترین استارت‌آپ و سایت فروش بليت اینترنتی فیلم سینمایی و تئاتر است. نخستین کسی است که به فکر راه‌اندازي سایتی برای فروش بلیت فرهنگی به صورت آنلاین افتاد و خلاقیتش چنان جواب داد که با گذشت 8 سال روزانه هزاران مشتری دارد که بلیت سینما یا تئاترشان را از سایت او خریداری می‌کنند.

ترکیان در خانواده‌ای مرفه بزرگ شده و اصالتی کاشانی دارند. پدرش از قدیمی‌های صنعت فرش کاشان است و همیشه مشوق او برای پیشرفت در کار و تحصیل بوده است. او دانش‌آموخته مهندسي برق با گرایش مخابرات از دانشگاه تهران تا مقطع کارشناسی ارشد است. در مصاحبه‌ای گفته است: «دانشگاه هم که می‌رفتم و رشته تحصیلی‌ام برق بود، به کامپیوتر علاقه بیشتری داشتم و در زمان دانشجویی برای بنیاد سینمایی فارابی نرم‌افزار طراحی می‌کردم. مثلاً در همان سال‌های دانشجویی برای فروش بلیت حضوری جشنواره فجر، نرم‌افزاری به نام «انبار» نوشته بودم که آنلاین نبود و به صورت حضوری باید بلیت خریداری می‌شد. همین علاقه‌مندی موجب شد که به سمت راه‌اندازی سینماتیکت سوق داده شوم.»

ایده راه‌اندازي استارت‌آپ و سایت سینماتیکت در سال 1390 به ذهن ترکیان رسید و الان کسب و کارش بیش از 8 سال سابقه فعالیت دارد. البته او پیش از راه‌اندازي سینماتیکت به واسطه کار کردن در بنیاد سینمایی فارابی با جهان سینما و فیلم آشنایی بسیاری داشت و از سال 1380 برنامه‌نویس و طراح سایت بنیاد سینمایی فارابی بود. علاوه براین در تعداد زیادی از سازمان‌ها و مؤسسات فعال حوزه سینما کار کرده است و نرم‌افزارها و سایت‌های مختلفی برای آن‌ها طراحی کرده است. برای مثال یکی از موفق‌ترین کارهایش پیش از راه‌اندازي سینماتیکت تولید نرم‌افزار «گیشه» در سال‌های 1385، 1386 بوده است. این نرم‌افزار امکان فروش مکانیزه بليت را با کمک دستگاه‌هایی در سینماها فراهم می‌کرد و اثر بسیاری در سرعت بخشیدن به صدور بليت در سینماها گذاشت و در واقع فروش بليت را کامپيوتری کرد. ترکیان این کار را به سفارش موسسه سینماشهر که در زمینه تجهیز و نگهداری سالن‌های سینما فعال است تولید و اجرا کرد و تقریباً در تمامی سالن‌های سینما هم‌اکنون از این دستگاه‌ها و نرم‌افزار استفاده می‌شود.

البته برای نصب این دستگاه‌ها در سینماها مقاومت بسیاری از سوی سینماداران سنتی وجود داشته است. علی‌اصغر ترکیان گفته است: «سینمادارها هم مانند بسیاری از کسب‌وکارهای دیگری که در بدنه سنتی یا غیرآنلاین کشور فعالیت می‌کنند، در ابتدا در مقابل پذیرش سیستمی که موجب می‌شد فروش بلیت سینما مکانیزه شود، مقاومت می‌کردند. سینماداران آی‌تی‌من و اهل تکنولوژی‌های مدرن نبودند و راضی‌کردنشان به استفاده از این نرم‌افزار برای فروش مکانیزه بلیت فیلم‌ها، برای ما اصلاً کار آسانی نبود. در واقع همین تقابل‌هایی که طی یکی، دو سال اخیر بین بخش‌های سنتی بازار و استارت‌آپ‌ها وجود داشته، در آن زمان بین ما و سینماداران و سایر بازیگران این حوزه هم وجود داشت.» چالش‌های تفکر سنتی در مقابل مدرن نه‌تنها در نرم‌افزار گیشه بلکه در راه‌اندازي سایت سینماتیکت هم علی‌اصغر ترکیان را درگیر کرد. خود او به نشریه شنبه گفته است: «بارها گفته‌اند که پرونده شما را می‌بندیم یا دائماً می‌شنویم که می‌گویند سینماتیکت باید مال ما می‌بود و چرا نیست؟! ما با مشکلاتی مانند جناح‌بندی‌بودن سینما، عدم پذیرش تیم‌های جوان و خلاق از طرف بدنه سنتی و قدیمی سینما، تعداد کم سالن‌های سینمایی در ایران، استقبال اندک مردم ایران از سینمارفتن، قیمت ثابت بلیت‌ها و عدم اجازه برای ارائه تخفیف به مشتریان و سایر کارهایی که می‌توان برای بیشترشدن سهم و بزرگ‌ترکردن بازار انجام داد هم روبه‌رو هستیم.»

در حال حاضر سایت سینماتیکت که با 4 نفر کار خود را سال 1390 شروع کرد یک تیم 35 نفره از متخصصان مختلف دارد و از بازار بیش از 200 میلیاردی فروش بلیت سینما در ایران، سهم 40 درصدی در کل کشور و 60 درصدی را در تهران به خود اختصاص داده است و این یعنی یک موفقیت شگفت‌انگیز. در واقع سهم سینماتیکت از فروش بلیت در سال در کشور ۸۰ میلیارد تومان از بازار فروش بلیت بوده است که از این رقم 2 تا 3 درصد را به عنوان کارمزد دریافت می‌کند.

این استارت‌آپ همچنین توانسته نظم را در بازار خرید و فروش بلیت سینماها ایجاد کند تاجایی که چند سال است فروش بلیت جشنواره فیلم فجر هم برعهده سینماتیکت گذاشته شده و شرایط گذشته فروش بلیت جشنواره سروسامان گرفته است.

او برای ترغيب سینماها به فروش آنلاین بلیت به دفتر سینماهای مختلف می‌رفت و روند فروش آنلاین را برایشان توضیح می‌دادم، اما خیلی‌ها زیر بار نمی‌رفتند و به نوعی برنامه او را پس می‌زدند. بعد از مذاکرات زیادی که با چندین سینما داشت، در نهایت مدیریت سینما آزادی که از دانش روز آگاه بود، قبول کرد که فروش بلیت این سینما به صورت آنلاین انجام شود؛ یعنی کار سینماتیکت از سینما آزادی شروع شد. علی‌اصغر ترکیان گفته است در ابتدای کار که به دنبال جذب سینماها بوده‌اند هیچ کارمزدی از سینماها برای فروش آنلاین دریافت نمی‌کرده‌اند و همه‌چیز رایگان بوده است و حتی ترکیان بخشی از درآمد شرکت طراحی وب‌سایت خود به نام فناوران هترا را هم در سینماتیکت سرمایه‌گذاری می‌کرده است. اما آن روزهای سخت پشت سر گذاشته شده و در حال حاضر درآمد اصلی سینماتیکت از کارمزد فروش بلیت کسب می‌شود. خود او گفته است: «ما کارمزد می‌گیریم؛ یعنی براساس قیمت بلیت، درصدی را به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کنیم، بین ۲ تا ۳ درصد. در حالی که در حوزه تئاتر و موسیقی که قیمت بلیت‌هایشان چندین برابر سینماست، این کارمزد تا ۵ درصد است. اما همین الان هم سینماداران این کارمزد ۲ تا ۳ درصدی را زیاد می‌دانند.» نکته جالب این است که همچنان تعداد زیادی از سینماهای کشور به خصوص سینماهای قدیمی با مدیریت سنتی هستند که علاقه‌ای به فروش آنلاین بلیت ندارند و هم‌اکنون حدود 60 درصد سینماهای کشور با این استارت‌آپ همکاری دارند یعنی از 330 سینما در کشور حدود 200 سینما با سینماتیکت همکاری دارند و از طریق این سایت فروش آنلاین انجام می‌دهند. علاوه بر کارمزد بخش دیگری از درآمد سینماتیکت از تبلیغاتی که در وب‌سایت آن منتشر می‌شود کسب می‌شود که 80 درصد باکس‌های تبلیغانی را آگهی‌های خود فیلم‌ها تشکیل می‌دهند.

باوجود اینکه قیمت بلیت سینماها ثابت است و علی‌اصغر ترکیان و دوستانش در سینماتیکت نمی‌توانند قیمت‌ها را تغییر دهند، آن‌ها با راه‌اندازي باشگاه مشتریان تلاش می‌کنند تا خود افراد را به خرید از این سیستم تشویق کنند و در این بین مشوق‌هایی هم در نظر می‌گیرند. خود ترکیان سال گذشته در مصاحبه‌ای گفت: «در سینما تیکت ۶۰۰ هزار عضو ثبت‌نام‌شده داریم که برای این افراد از سود خودمان امتیازهایی در نظر می‌گیریم. هر نفری که عضو می‌شود، به ازای هر هزار تومان خرید، یک امتیاز دریافت می‌کند. این امتیازها که جمع می‌شود، دو حالت ایجاد می‌شود؛ مشتریان می‌توانند با امتیازاتشان کوپن تخفیف برای خرید بلیت سینما دریافت کنند یا اینکه از محصولات و خدمات بیش از ۵۰ کسب‌وکار آنلاین که با آنها ارتباط داریم و کد تخفیف رد و بدل می‌کنیم، استفاده کنند. مثلاً کد تخفیف فیلیمو، دیجی‌استایل و... دریافت می‌کنند، اما همه این تخفیف‌ها را ما از سود خودمان می‌پردازیم. بنابراین اگر قیمت رقابتی در مورد بلیت‌های سینما وجود داشت، قطعاً اوضاع بهتری ایجاد می‌شد چون بازار رقابتی می‌شد.» او همچنین گفته است: «چون در ایران، مسئول بخش بلیت تنها سینمادار نیست و بخش‌های مختلفی در این حوزه دخیل هستند، موجب شده تا سر یک قیمت به توافق برسند. وگرنه اگر دست ما را باز بگذارند، سینماتیکت این قابلیت را دارد که ضریب اشغال یک سالن سینمایی را از مثلاً ۲۰ درصد به ۴۰ درصد برساند، به شرطی که بتوانیم روی قیمت بلیت، تخفیف بدهیم. اما بازیگران عرصه اکران از ترس اینکه درصدی از حق و حقوق‌ها کم و زیاد شود، اجازه بازی‌کردن با قیمت بلیت را به ما نمی‌دهند. اما در کشورهای دیگر، مدل‌های مختلفی برای تعیین قیمت بلیت سینما وجود دارد.»

البته هدف‌گذاری ترکیان برای استارت‌آپ سینماتیکت و خودش تنها ادامه همین مسیر فروش بلیت نیست و خودش گفته: «از بلیت‌فروشی صرف، عبور خواهیم کرد و می‌خواهیم که مستقیماً در حوزه اکران وارد شویم، یعنی علاوه بر درصد کارمزدی که الان از فروش بلیت دریافت می‌کنیم، درصد سینمادار یا سالن‌دار هم به سینماتیکت می‌رسد و درآمدمان افزایش می‌یابد. ضمن اینکه اگر سالن در اختیار خود سینماتیکت باشد، می‌توانیم با راهکارهای مدرن، ضریب اشغال سالن را بالا ببریم. به همین دلیل برنامه‌هایی داریم برای اینکه به سمت سالن‌داری برویم. به این صورت که سالن‌های موجود در مجتمع‌های تجاری را تجهیز کنیم و مثلاً چندین سال حق اکران در آن سالن‌ها را داشته باشیم. البته این کار به سرمایه زیادی نیاز دارد. این استارت‌آپ همیشه یک فروشنده آنلاین بلیت سینما باقی نخواهد ماند و برنامه جدی برای ورود به حوزه سالن‌داری و سینماداری دارد. ضمن اینکه این استارت‌آپ در سال ۹۵ با واگذاری کمتر از ۵۰ درصد از سهامش به شرکت صباایده، جذب سرمایه کرده است.» بنیان‌گذار سینماتیکت سال گذشته در مصاحبه‌ای گفته بود تاکنون برای خرید سایت سینماتیکت با پیشنهادهای مختلفی روبه‌رو بوده است که معمولاً ارزش سینماتیکت را بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان برآورد کرده‌اند.