ثروتمندترین شهروند اتریش و درس هایی از زندگی یک کارآفرین

ردبول چگونه به اوج رسید؟

شعار «ردبول به شما بال می­دهد» را اگر کسی نشنیده باشد به این معنی است که نمی­توان او را مخاطب رسانه به حساب آورد. نام بزرگ‌ترين شرکت تولیدکننده نوشیدنی­های انرژی­زا را تقریبا همه با همین شعار به ذهن سپرده­اند. اما بال‌های واقعی این نوشیدنی نصیب صاحبان شرکت شده، از جمله دیتریش ماتسیتس، بنیان­گذار 72 ساله آن که حالا جزو میلیاردرهای صاحب­نام جهان است. این شرکت اتریشی که دفتر مرکزی آن در شهر سالزبورگ قرار دارد در سال 2016 بیش از 6 میلیون قوطی از محصولاتش را فروخت و درآمدی در حدود 6.6میلیون دلار برای خود به ثبت رساند. نام ردبول حالا با تبلیغاتی که در مسابقات فوتبال و رقابت­های اتومبیل­رانی فرمول یک انجام می­شود عجین شده.

دیتریش در سال 1944 در شهر سنت مارین در اتریش به دنیا آمد، والدینش هردو معلم ابتدایی بودند و زمانی که او هنوز به سنین نوجوانی نرسیده بود از هم جدا شدند. او در دانشکده اقتصاد و کسب­وکار وین تحصیل کرد و 10 سال از عمرش را به مطالعه در خصوص تجارت گذراند و از طریق مربیگری اسکی خرج تحصیلش را پرداخت. پس از اینکه در سال 1972 فارغ­التحصیل شد، یک دهه به عنوان بازاریاب محصولات شرکت یونیلیور (مالک نام­های تجاری در زمینه موادغذایی، نوشیدنی، محصولات بهداشتی) و شرکت آلمانی تولید خمیردندان بلنداکس کار کرد.

دهه 80 پی به وجود محصولی برد که از آنجا به بعد زندگی­اش را تغییر داد. سال 1982 بود که کشف کرد یک کنستانتره انرژی­زای تایلندی وجود دارد که توسط فردی به نام چالئو یوویدهیا و با لیسانس تایلندی شرکت بلنداکس تولید می­شود، نام محصول کریتینگ دائنگ بود، معنایش می­شد: گاو سرخ (ردبول). از همان زمان بود که یوویدهیا تبدیل شد به شریک تجاری ماتسیتس، دو شریک نفری 500 هزار دلار سرمایه­گذاری کردند و دو سال بعد برند ردبول خلق شد، هریک صاحب 49 درصد از سهام شرکت شدند و قرار شد تا یک درصد باقی­مانده در اختیار پسر یوویدهیا باشد. بنا بر توافق، ماتسیتس مدیریت شرکت را بر عهده گرفت و کار تولید از سال 1987 در اتریش آغاز شد.

حامی خطر و هیجان

در طول سال­های بعد ردبول کم­کم تبدیل به برندی جهانی شد و رفته‌رفته به خاطر حمایتش از رخدادهای بزرگ ورزش­های مخاطره­آمیز اسمي به هم زد. در سال 1999 تیم آکروبات هوایی با نام گاوهای پرنده در سالزبورگ بنیان گذاشته شد و چهره ردبول را به عنوان حامی ورزش­های استقامتی، مخاطره‌آمیز و مسابقات فرمول یک تکمیل کرد. یکی از دلایلی را که باعث شد تا ردبول هوانوردی را به یکی از نمادهای تبليغاتی­اش تبدیل کند شاید بتوان علاقه شخصی ماتسیتس دانست، او گواهی‌نامه خلبانی دارد و صاحب مجموعه­ای از هواپیماهای تاریخی متعلق به نسل­های مختلف صنعت پرواز است که آنها را در آشیانه­ای در فرودگاه سالزبورگ نگاه می­دارد.

رابطه میان ردبول و ورزش بسیار فراتر از حمایت تبلیغاتی است. در سال 2005 این شرکت، تیم مسابقات اتومبیل­رانی فرمول یک ردبول را تشکیل داد که در فاصله سال­های 210 تا 2012 موفق شد سه دوره متوالی عنوان­های جهانی این مسابقات را از آن خود کند. این شرکت دست به خرید تیم­های ورزشی دیگری هم زده است از جمله خرید یک تیم در لیگ دسته یک فوتبال نیویورک و همچنان به حمایت و شرکتش در ورزش­های مخاطره­آمیز مانند اسکیت روی یخ و پرش از صخره ادامه می­دهد. تا سال 2013 شرکت ردبول دامنه کارش را به عرضه محصولات در 166 کشور توسعه داد، این شرکت به صورت میانگین سالانه 5 میلیون قوطی از نوشیدنی­هایش را به فروش می­رساند. چالئو یوویدهیا، شریک ماتسیتس در سال 2012 درگذشت و 49 درصد سهمش از شرکت ردبول به خانواده­اش به ارث رسید. در همان سالی که او درگذشت، ردبول پس از کسر مبلغی که صرف حمایت از رشته­های مختلف ورزشی شده بود و تبلیغات مختلف در رویدادهایی از جمله پرش فضایی که به صورت زنده پخش شد، مبلغی بالغ بر 97 میلیون دلار به ماتسیتس پرداخت. او در همان سال مبلغ 92 میلیون دلار صرف حمایت از تحقیقات مربوط به حوزه آسیب­های نخاعی کرد.

ماتسیتس صاحب جزیره­ای در فیجی است که در سال 2006 آن را به مبلغ 13 میلیون دلار خرید و 30 میلیون خرج کرد تا جزیره­اش را تبدیل به یک جزیره استراحتی و تفریحی کند. ارزش جزیره توسط معروف‌ترین شرکت خرید و فروش جزایر شخصی معین شده است، شرکتی که صاحبش با نام فرهاد ولادی، شهروند آلمان (فرزند پدری ایرانی و مادری آلمانی) مشهورترین مشاور این حوزه شناخته می­شود.

ردبول چگونه به اوج رسید؟

نشریه بیزینس اینسایدر نگاهی انداخته است به کسب­وکار موفق شرکت ردبول و تلاش کرده تا توضیح دهد این شرکت چگونه به چنین موفقیتی دست پیدا کرده است:

• کریتینگ دائنگ که پایه اولیه شکل­گیری ردبول بود یک نوع نوشیدنی انرژی­زای بدون گاز بود متشکل از: آب، نیشکر، کافئین، تورین، اینوزیتول و ویتامین­های B. این نوشیدنی بر اساس نوع مشابهی که در ژاپن و کره جنوبی تولید می­شد در تایلند عرضه شد.
• قبل از اینکه کار رسمی ردبول آغاز شود، ماتسیتس یک شرکت مشاوره تحقیقات بازار را به كار گرفت کرد تا میزان آمادگی برای پذیرش برند ردبول را ارزیابی کند. نتیجه کار فاجعه­بار بود. خود او بعدها با خنده از این رخداد یاد کرد: «مردم طعم نوشیدنی را قبول نداشتند، برند را نمی­شناختند و لوگو برایشان ناآشنا بود، تا آن موقع چنین فاجعه­ای در زندگی­ام ندیده بودم.» اما با وجود تمامی مخالفت­ها و توصیه­هایی که به او شد کارش را ادامه داد.
• ماتسیتس به همراه شریکش از شرکت دارویی TCBG کمک گرفتند تا محصولشان را برای عرضه در بازار کشورهای غربی مناسب کنند. در سال 89 ردبول در کشورهای نزدیک مانند مجارستان و اسلوونی عرضه شد اما تا سال 1997 نتوانست وارد امريكا شود.
• آنچه باعث تفاوت برند ردبول شده نحوه تبلیغات آن است. این شرکت از فرم­های گوناگون برای کار تبلیغات استفاده می­کند و بر استفاده از نامش تاکید ویژه­ دارد، آن­قدر که دیگر سخت می­شود رویداد مهم ورزشی‌اي را پیدا کرد که لوگوی این شرکت در گوشه و کنار آن دیده نشود. از حمایت از مسابقات هوانوردی و هلیکوپترسواری گرفته تا ورزش­های مخاطره­آمیز، حالا نام ردبول با قدرت و سرعت مترادف شده است. همین است که میان خریداران جوان در سراسر جهان بسیار پرطرفدار است. تبلیغات شرکت به آنها القا می­کند که اگر ردبول بنوشید، متفاوت، غیرقابل پیش­بینی و بااعتماد به نفس دیده می­شوید.
• هر قوطی ردبول تقريبا دو برابر یک قوطی کوکاکولا قیمت دارد و دلیل این تفاوت قیمت به خاطر گران بودن مواد اولیه نیست، دلیلش علاقه این شرکت به متفاوت بودن است. ردبول می­خواهد با همه نوشیدنی­های غیرالکلی دیگر متفاوت باشد و از آنجا که ادعا دارد این نوشیدنی حامل فاکتورهای انرژی­زا است می­تواند این تفاوت قیمت را توجیه کند.
• هر از گاهی ردبول مجبور شده است تا با دعواهای حقوقی در خصوص تاثیر محصولاتش بر سلامت دست و پنجه نرم کند. این نوشیدنی مدتی در فرانسه، دانمارک و نروژ ممنوع بود اما دوباره در هرسه کشور فروخته می­شود و جالب اینکه ممنوعیت ردبول همیشه باعث شده تقاضا برای آن بیشتر شود. انگار ممنوع بودن آن با روحیه حاكم بر برند این شرکت سازگار است، کسانی که به دنبال هیجان هستند بدشان نمی­آید از نوشیدنی ممنوعه بنوشند.
• ماتسیتس می­گوید که هرگز قصد عرضه عمومی سهام شرکت را ندارد: «به لطف فلسفه اقتصادی ردبول، ما نه در گذشته و نه در آینده قصدی برای عرضه عمومی سهام شرکت را نداشته‌ایم و احتیاجی به مشارکت سرمایه دیگران نداریم. عرضه سهام تنها مایه زیان ما می­شود.»

پرش از مرز فضا

ماجرای پرش فضایی چه بود؟ ردبول نه تنها حامی ورزش­های پرخطری مانند انواع مسابقات سرعت و پرش و جهش و شیرجه است بلکه در سال 2012 تصمیم گرفت تا رکورد جدیدی در این حوزه به ثبت برساند. پرش فضایی عنوانی است که به پریدن از هواپیما یا فضاپیما به درون جو و سقوط آزاد تا پیش از استفاده از چتر نجات برای رسیدن به سطح زمین است. این کار اولین بار توسط جوزف کیتینگر، کلنل بازنشسته نیروی هوایی ارتش امريكا در سال 1959 انجام شد. سال 2012 در پروژه­ای با عنوان ردبول استراتوس، فلیکس بامگارتنر چترباز اتریشی با بالن هلیوم خود را به ارتفاع 39 کیلومتری جو زمین رساند و اول درون یک کپسول بخشی از پرش آزاد خود را انجام داد و سپس با استفاده از چتر نجات سالم به زمین نشست. این عملیات باعث شد تا بامگارتنر به همراه نام ردبول رکورد بلندترین پرواز با بالن، طولانی­ترین زمان سقوط آزاد، و رسیدن به سرعت صوت بدون کمک از وسایل سرعت­دهنده را بشکند. این رویداد به صورت زنده از تلویزیون­ها و وب­سایت­های مختلفی در سراسر جهان پخش شد.

[صفحه چاپ]